Σήμερα είναι Κυριακή
ΤΑ ΜΟΝΤΕΛΑ
του Παύλου Πισσάνου
Μια φορά κι έναν καιρό, ήταν ένας πλούσιος. Πολύ πλούσιος. Πάρα πολύ πλούσιος.
Εκείνο το πρωϊνό, αυτός ο πολύ πλούσιος έκανε βόλτα στην παραλία καπνίζοντας το χοντρό πούρο του και χαϊδεύοντας την τεράστια κοιλιά του, που ήταν παραγεμισμένη με κάθε λογιών φαγητά απ’ τις κουζίνες του κόσμου. Σε μια στιγμή, ο πολύ πλούσιος, σταματά μπροστά σε ένα περίεργο θέαμα. Ένας γραφικός ψαράς είχε στήσει μια κούνια ανάμεσα σε δυό δένδρα, είχε ξαπλώσει με μακαριότητα μέσα στην κούνια και απολάμβανε το λίκνισμα, διαβάζοντας ένα βιβλίο.
– Εσύ, τι κάνεις εδώ; ρώτησε ο πολύ πλούσιος.
– Κουνιέμαι και μελετάω την φύση, απάντησε γαλήνια ο ψαράς.
– Κουνιέσαι; Κι αυτή η βάρκα στο νερό, τίνος είναι;
– Δική μου, απάντησε και πάλι ο ψαράς.
– Και, γιατί δεν πας για ψάρεμα;
– Γιατί ψάρεψα όσα ψάρια χρειαζόμουν, τα έφαγα, χόρτασα και προσπαθώ διαβάζοντας να γίνω περισσότερο ευτυχισμένος.
– Ντροπή σου! Και πάλι ντροπή σου, ξέσπασε ο πολύ πλούσιος. Γιατί δεν παίρνεις τη βάρκα σου να πας για ψάρεμα, να την γεμίσεις ψάρια, να την ξαναγεμίσεις, να την ξαναγεμίσεις κι όσο πιο πολύ θα την γεμίζεις τόσο πιο πολλά λεφτά να μαζεύεις.
– Και λοιπόν; ξαναρώτησε ο ψαράς αφηρημένος, συνεχίζοντας το διάβασμά του.
– Με τα λεφτά που θα μαζεύεις, θ’ αγοράσεις δεύτερη βάρκα κι ύστερα τρίτη βάρκα, κι ύστερα ένα μικρό καράβι… κι ύστερα πιο μεγάλο καράβι… κι ύστερα ένα μεγάλο πλοίο κι ύστερα ένα τάνκερ…
– Και λοιπόν; ξαναρώτησε ο ψαράς με τα μάτια καρφωμένα στο βιβλίο του.
– … Κι ύστερα θα πάρεις δεύτερο και τρίτο και τέταρτο τάνκερ… θα γίνεις πλούσιος, πολύ πλούσιος, ζάμπλουτος!
– Και τι θα γίνει που θα γίνω ζάμπλουτος; ρώτησε ο ψαράς ανασηκώνοντας το βλέμμα του.
– Τι θα γίνει; Με τόσα λεφτά, όλη μέρα θα κάθεσαι και θα τρως!…
– Εμ’ και τώρα αυτό κάνω, απάντησε φιλοσοφικά ο ψαράς, συνεχίζοντας και πάλι το διάβασμά του.
Τρέχουμε, τρέχουμε, τρέχουμε κι αγωνιούμε όλη μέρα κι όλη νύχτα, σ’ ένα ξέφρενο κυνηγητό του πλούτου και της δόξας, χωρίς να ξέρουμε ούτε τι είναι «πραγματικός πλούτος» αλλά ούτε και τι είναι «πραγματική δόξα». Ο στόχος που έχουμε στο βάθος του ορίζοντα της ζωής μας, είναι η σύγκριση απόκτησης αγαθών σε σχέση με το διπλανό μας και όχι η προσέγγιση του «μέτρου» των απαραιτήτων αγαθών.
Ο διπλανός μας που έχει λεφτά, που ξενυχτάει σ’ ακριβά κέντρα, που έχει πολυτελές αυτοκίνητο, που παίζει στο καζίνο, που μένει σε πλούσιο σπίτι, που έχει υπηρέτριες που «κάνει τον μεγάλο και τον σπουδαίο», δυστυχώς αυτός ο «διπλανός» μας έχει γίνει στην εποχή μας «μοντέλο προς μίμισιν».
Αυτό το «μοντέλο» δεν βλέπει τίποτ’ άλλο μπροστά του παρά «μόνον λεφτά». Λεφτά, λεφτά!… Μπροστά στα λεφτά αγνοεί το δίκαιον, το ηθικόν, το αληθές και το πραγματικόν που συνιστούν το «Θείον Μέτρον» του τρόπου ζωής μας.
Αυτό το «μοντέλο» ανθρώπου, ξεχνάει να θυμηθεί το βράδυ, άν η ημέρα που πέρασε και ξόδεψε του κόσμου τα χρήματα, άν αυτή η ημέρα ήταν «ημέρα ευτυχίας». Αυτό το «μοντέλο» της «ανθρώπινης εντροπίας» ζεί μακράν της γνώσης του κόσμου και της επίγνωσης του «εγώ» του.
Ποτέ του δεν σκέφθηκε πως, στην ζωή που ζούμε, άλλο είναι η ευτυχία κι άλλο είναι η καλοπέραση, άλλο είναι ο αγχώδης τζόγος και άλλο είναι η ήρεμη απόλαυση της ανάγνωσης των όντων της φύσης, άλλο είναι ξενυχτάω στην «ηχητική κόλαση» των μπουζουκιών κι άλλο κοιμάμαι στον «ήσυχο παράδεισο» της οικογενειακής εστίας.
Ο χοντρός με το πούρο, στην ξέφρενη αυτή εποχή, είναι δυστυχώς «μοντέλο μίμησης» για πολλούς. Ο φιλόσοφος ψαράς που απολαμβάνει τις ομορφιές της ζωής, γιατί μπορεί να τις «διαβάζει» στο βιβλίο της φύσης, είναι «μοντέλο» των πολύ ολίγων, των ελαχίστων. Κι ενώ ο πλανήτης μας συνεχίζει να γυρίζει γαλήνιος, με πλήρη επίγνωση του θείου μέτρου, ώστε να συμβιώνει άριστα με το ηλιακό μας σύστημα, οι άνθρωποι που κατοικούν στο φλοιό του, κάθε μέρα αυξάνουν τον δείκτη προσέγγισης του «μοντέλου της καταστροφής», που είναι ο χοντρός με το πούρο και μειώνουν τον δείκτη προσέγγισης του «μοντέλου ψαρά», που γνωρίζει γιατί ζεί και γιατί δεν θα πεθάνει ποτέ.
Αναρωτιέμαι, γιατί τόσο μίσος εναντίον του εαυτού μας;
Τόσο δύσκολο είναι ν’ αντιληφθούμε ότι, το «κυνήγι της πλουτοκρατίας» δεν κάνει τίποτ’ άλλο παρά να καθιστά τον χοντρό με το πούρο αντικείμενο προσευχών να πεθάνει όσο πιο γρήγορα γίνεται, για να τον κληρονομήσουν οι επόμενοι; Είναι άραγε, αυτοί οι χοντροί με το πούρο, τόσο ηλίθιοι;
Κι είναι τόσο δύσκολο ν’ αντιληφθούμε ότι το ψάρεμα στο «πέλαγο των ιδεών», εκεί που το μέτρο σε καθιστά ευτυχή και αισθάνεσαι πως ό,τι χρειάζεσαι σου το παρέχει πλουσιοπάροχα η ίδια η φύση, είναι αυτό για το οποίο γεννήθηκες;
Στην περίοδο αυτή των νοητικών εκπτώσεων, μπείτε στο «κατάστημα της φύσης» και διαλέξτε το μοντέλο σας.
Δημοσιεύθηκε: 26-3-2006