Πριν από μερικές μέρες, ρωτήθηκε η κυρία Αρβελέρ, σε μία μεσονύχτια εκπομπή της ΕΡΤ 1, ποιό θεωρεί ότι υπήρξε το κέντρο του Ελληνισμού, η Αθήνα ή το Βυζάντιο;
– Το Βυζάντιο, απάντησε η πρώην πρύταννις του Πανεπιστημίου της Σορβώνης.

Βεβαίως, άν η κυρία Αρβελέρ γνώριζε την αρχαία Αθήνα τόσο, όσο γνώριζε την ιστορία του Βυζαντίου, η απάντησή της, πιστεύω, θα ήταν άλλη.
Η αρχαία Αθήνα, το λίκνο της Δημοκρατίας, των Γραμμάτων, των Τεχνών και των Επιστημών, υπήρξε «σταθμός» στην ιστορία του κόσμου.
Η αρχαία Αθήνα, «δεν έχει μέτρο συγκρίσεως» με καμία άλλη πόλη, οποιασδήποτε εποχής, σε οποιαδήποτε χώρα της Γης.

Το απαστράπτoν κάλλος του «σώματος» και του «πνεύματος» της πόλεως των Αθηνών, χάραξε τους αιώνες και σημάδεψε τα όρια που μπορεί να συλλάβει το ύψιστον ο ανθρώπινος νους. Το ανέσπερο φως της αρχαίας πόλεως των Αθηνών, φωτίζει σήμερα και για πάντα τους λαούς του πλανήτη. Ο Περικλής έδειξε στους πολιτικούς του κόσμου, μέχρι που μπορεί να φθάσει το αποτέλεσμα της δράσης ενός τίμιου πολιτικού ανδρός, εάν αγαπάει πραγματικά τη χώρα του και αγωνίζεται με σύνεση, αγάπη και πάθος γι’ αυτήν.

Ο Σωκράτης, ο μεγαλύτερος «ηθικός» όλων των αιώνων «απελογήθη» στην Βουλή των Πεντακοσίων και ο ήχος της φωνής του διαπερνά τα σχολεία και τα Πανεπιστήμια του κόσμου μέχρι σήμερα και για πάντα. Ο Πλάτων όρισε τον κόσμο των Ιδεών, συνέλαβε την «οντότητα» του Αγαθού και την ολοκληρωμένη έννοια της Αρετής, τα ανέβασε στο βάθρο της ανθρώπινης διανόησης και, από τότε μέχρι πάντοτε, το βάθρο αυτό θα ατενίζει τον ουρανό, μοναδικό και αιώνιο.

Ο Αριστοτέλης, ο μεγάλος ανατόμος του ανθρώπινου εγκεφάλου, είναι ο πρώτος και ο μόνος που χώρισε την Ψυχολογία από την Λογική, είναι ο πρώτος και ο μόνος που μας αποκάλυψε στα «Αναλυτικά» του, τις αρχές της επιστημονικής απόδειξης, είναι ο πρώτος που ανέλυσε το «Όν», που συνέλαβε το «γίγνεσθαι» του κόσμου και το «είναι» της ατομικής υπόστασης. Ο Αριστοτέλης είναι αυτός που το όνομά του έγινε συνώνυμο της επιστήμης, της σοφίας, της έρευνας.

Άν αναλύσουμε τους γίγαντες του πνεύματος που διδάχθηκαν και δίδαξαν στην πόλη του αιωνίου φωτός, άν ανατρέξουμε στους αρχιτέκτονες και τους γλύπτες που έδωσαν «πνοή ζωής» με την σμίλη τους στο μάρμαρο και δημιούργησαν Καρυάτιδες, Νίκες και Παρθενώνες, άν περιηγηθούμε στον αστείρευτο χώρο του πνεύματος, από τους προσωκρατικούς έως τους νεοπλατωνικούς φιλοσόφους, τότε θα αντικρύσουμε μπροστά μας έκθαμβοι ολόκληρο τον χάρτη της ανθρώπινης δημιουργίας, δρώσης «κατ’ εικόνα Θεού».

Φανταστείτε την αρχαία Αγορά, που αρχίζει να σχηματίζεται τον 6ο αιώνα π.Χ. στα βόρεια της Ακροπόλεως των Αθηνών, σε μια εποχή που η Ευρώπη είναι μια απέραντη ζούγκλα και η Αμερική… θα ανακαλυφθεί σε 2000 χρόνια.
Φανταστείτε το «κέντρο φωτός» των Αθηνών, που συγκεντρώνονται καθημερινά οι σοφοί δάσκαλοι, οι ρήτορες, οι καλλιτέχνες, οι συγγραφείς και οι διανοούμενοι από κάθε όριο της Μεγάλης Ελλάδος.

Σ’ αυτό το κέντρο, ακούγεται η θαυμαστή ποίηση του Πινδάρου, εδώ πάνε κι έρχονται οι κορυφαίοι διανοητές, ο Ζήνων, ο Αναξαγόρας, ο Ευριπίδης, ο Πλάτων, ο Σωκράτης, ο Περικλής, ο Φειδίας. Εδώ υπάρχει «βήμα Ρητόρων», υπάρχει «Δικαστήριον», «Βουλευτήριον», «Μητρώον», η θρυλική «βιβλιοθήκη του Πανταίνου», η «Βασίλειος Στοά» που προσήλθε ο Σωκράτης και άκουσε το κατηγορητήριον, το «Ωδείον του Αγρίππα», το «Γυμνάσιον», η οδός των Παναθηναίων που περνούσε η πομπή των Ελευσινίων Μυστηρίων, με είσοδο από το Δίπυλο του Κεραμεικού.

Εδώ, μέσα στη στοά του Αττάλου, καλλιτέχνες, ηθοποιοί, ζωγράφοι και γλύπτες επιδεικνύουν τα έργα τους, ποιητές απαγγέλουν, ρήτορες εκφωνούν λόγους, μουσικοί παιανίζουν. Αυτή είναι η «ιερά πόλις των Αθηνών», το λίκνο της ανθρωπότητος, το μεγαλύτερο δώρο του Θεού στον άνθρωπο όλων των εποχών.

Περισσότερα από 1000 χρόνια πάλαιψε το Ελληνικό πνεύμα με το μύθο, τον φόβο των στοιχείων της φύσεως, την άγνοια και την αμάθεια, για την επικράτηση της Επιστήμης, της Γνώσης και της Σοφίας. Κι άν στα βυζαντινά χρόνια δεν υπήρχαν ως «μέτοχοι κακού» οι Θεοδόσιοι, ο Ιουστινιανός και άλλοι φανατικοί οπαδοί μιας πίστης, εντελώς αντίθετης μ’ αυτήν που δίδαξε ο Ιησούς Χριστός, ίσως σήμερα η ιστορία του πολιτισμού να είχε μια καλύτερη μοίρα.

Αν το Βυζάντιο αγκάλιαζε, προστάτευε και αρμονιζόταν με το Ελληνικό πνεύμα, με μία ομαλή αντικατάσταση της πίστης του δωδεκαθέου με τον Χριστιανισμό και όχι με καταστροφές, λεηλασίες, πυρπολήσεις και κλείσιμο των σχολών, των φιλοσοφικών κέντρων και την κατάργηση των Ολυμπιακών αγώνων, ίσως σήμερα η Αγία Σοφία να δέσποζε μεγαλοπρεπής, ουρανόχτιστο κέντρο θρησκευτικό της Ελλάδος και του κόσμου, απαστράπτων «δίδυμο τέκνο» με τον Παρθενώνα, παγκόσμια σύμβολα, της Θρησκείας το ένα, του Πολιτισμού το άλλο.

Δημοσιεύθηκε: 4-6-2006